Περίληψη

Η παρούσα εισήγηση επικεντρώνεται στην ανάλυση των επιπτώσεων των στρατιωτικών και παραστρατιωτικών δοµών στην αµυντική στρατηγική της Κύπρου κατά την περίοδο προ της τουρκικής εισβολής το 1974. Εστιάζει στο πώς οι εσωτερικές πολιτικές διαφορές και η ιδεολογική πόλωση επηρέασαν την οργάνωση και την επίδοση των αµυντικών δυνάµεων του νησιού. Επιπλέον, αναλύεται η δοµή και ο ρόλος των κρατικών και παρακρατικών ενόπλων σωµάτων, υπό το φως των εσωτερικών διασπάσεων και της έντονης αλληλεπίδρασης µε την πολιτική ζωή του νησιού.

Η εισήγηση αναδεικνύει πως οι τουρκοκυπριακοί θύλακες, ως στοιχεία πολυδιάσπασης, επηρέασαν αρνητικά την ενοποίηση του αµυντικού χώρου, δηµιουργώντας σοβαρά εµπόδια στην εκπόνηση ενός ενιαίου αµυντικού σχεδίου. Οι παρακρατικές ένοπλες οµάδες, όπως η ΕΟΚΑ-Β’, εντοπίζονται ως κρίσιµοι παράγοντες αστάθειας, αξιοποιώντας το υφιστάµενο κενό ηγεσίας και συντονισµού για την επέκταση της επιρροής τους, τόσο στρατιωτικά όσο και πολιτικά.

Η ανάλυση τονίζει την αδυναµία της κυπριακής πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας να οργανώσει µια συνεκτική και συντονισµένη αµυντική απάντηση, ιδιαίτερα µετά το πραξικόπηµα της 15ης Ιουλίου. Το πραξικόπηµα επιδείνωσε σηµαντικά την αναστάτωση στο πεδίο της στρατιωτικής οργάνωσης και συντονισµού, προσθέτοντας ένα επιπλέον στρώµα αβεβαιότητας και δυσπιστίας µεταξύ των διαφόρων ενόπλων σχηµατισµών. Η παρουσία Ελλήνων αξιωµατικών στις κυπριακές ένοπλες δυνάµεις, η οποία θα µπορούσε να λειτουργήσει ως ενοποιητικός παράγοντας, αντιθέτως, προκάλεσε περαιτέρω σύγχυση λόγω των διαφορετικών στρατηγικών στόχων µεταξύ Αθήνας και Λευκωσίας.

Επιπρόσθετα, η εισήγηση εξετάζει τον αντίκτυπο της διάχυτης παρουσίας των τουρκοκυπριακών ενόπλων οµάδων, οι οποίες προκάλεσαν σηµαντικά προβλήµατα στον σχεδιασµό της άµυνας και στην εφαρµογή ενός οµοιογενούς αµυντικού πλάνου. Οι εσωτερικές διαφορές και η αδυναµία συντονισµού µεταξύ των διαφορετικών ένοπλων οµάδων επηρέασαν κρίσιµα την ικανότητα της Κύπρου να αντιµετωπίσει αποτελεσµατικά τον εισβολέα.

Η αδυναµία ενοποίησης των ενόπλων δυνάµεων, σε συνδυασµό µε τις διαχρονικές πολιτικές διαιρέσεις και την εχθρότητα µεταξύ διαφορετικών ένοπλων οµάδων, συνέβαλαν καθοριστικά στην τελική αµυντική αποτυχία κατά την τουρκική εισβολή.